Uşak, Türkiye’nin Ege Bölgesi’nde yer alan nadide şehirlerimizden biridir. Hem doğal güzellikleri hem de tarihi dokusuyla ön plana çıkan Uşak’ta yemek kültürü de oldukça zengin ve renkli. Uşak’ta bulabileceğiniz meşhur yiyecekler arasında Kelle Paça, Cızlama ve Tutmaç Çorbası gibi lezzetler yer almaktadır.
Uşak mutfağı, Ege Bölgesi’nde yer alan diğer illerden farklı olarak zengin bir lezzet yelpazesine sahiptir. Uşak mutfağının genel özellikleri arasında zeytinyağlı yemekler, et yemekleri ve hamur işleri yer almaktadır.
Uşak’ın meşhur yiyecekleri arasında en öne çıkanları Kelle Paça, Cızlama ve Tutmaç Çorbası’dır. Kelle Paça, Uşak’ta çoğu restoranda bulabileceğiniz bir lezzettir. İçinde buğday, nohut ve kemik bulunan bu çorba özellikle kış aylarında sıcak tuttuğu için sıklıkla tercih edilir. Cızlama ise sacda pişirilen bir hamur işi olup, üzerine peynir veya tereyağı konularak servis edilir. Tutmaç Çorbası ise, özellikle Ramazan ayında sıklıkla tüketilen bir çorbadır. İçinde bulgur, yoğurt, nane, sarımsak ve tereyağı bulunur.
Uşak’ta yalnızca meşhur yiyecekler değil, aynı zamanda yerel lezzetler de oldukça popülerdir. Bunlar arasında Tarhana, Uşak Sultani Üzümü ve Ballıkaya Peyniri yer almaktadır. Tarhana, genellikle soğuk kış günlerinde tüketilen bir çorbadır. Tarhana hamuru, yoğurt, sebzeler ve baharatların karıştırılmasıyla hazırlanır. Uşak Sultani Üzümü ise, Türkiye’nin diğer üzüm türlerinden farklı olarak iri taneli ve tatlı bir üzüm çeşididir. Ballıkaya Peyniri de özellikle Uşak’ta bulabileceğiniz bir lezzettir. Süt, tuz, maya ve peynir mayası kullanılarak hazırlanır.
Uşak Mutfağı
Uşak mutfağı, Türk mutfağına ait yöresel tatların benzersiz bir karışımıdır. Bu bölgede yoğunluklu olarak kuzu, keçi, ve sığır eti kullanılarak yapılan yemekler meşhurdur. Ayrıca sebze ve baklagiller de bol miktarda kullanılır. Yemeklerin hazırlanmasında yörede üretilen doğal zeytinyağı, tuz ve baharatlar kullanılır. Yöre halkı yemek kültürüne büyük önem verir ve geleneksel yemekleri özellikle özel günlerde sunar. Bu nedenle Uşak mutfağı, Türk mutfağı içerisinde ayrı bir yere sahiptir.
Uşak’ın Meşhur Yiyecekleri
Uşak’ta birbirinden lezzetli ve özel yemekler bulunuyor. Bunlardan öne çıkan birkaçı Kelle Paça, Cızlama ve Tutmaç Çorbası. Kelle paça, yanında servis edilen ekşi ekmek ile birlikte tadılmaya değer bir yemek. Cızlama, hamurun ince açılarak tütsülenmiş koyun eti, soğan, maydanoz ve domatesle harmanlanması sonrası ortaya çıkan bir lezzet şöleni. Tutmaç çorbası ise türlü baharatlar, domates, kıyma ve yoğurt ile hazırlanan bir diğer Uşak lezzeti.
- Kelle Paça: Yanında ekşi ekmek ile servis edilen bir çorba
- Cızlama: İnce açılarak tütsülenmiş koyun eti, soğan, maydanoz ve domatesin hamurla harmanlanması
- Tutmaç Çorbası: Baharatlar, domates, kıyma ve yoğurt ile hazırlanan bir Uşak lezzeti
Kelle Paça
Kelle Paça, Uşak mutfağının en meşhur yemeklerinden biridir ve genellikle sabah saatlerinde tüketilir. Tarihi, Osmanlı İmparatorluğu dönemine kadar uzanır ve askerler tarafından savaşlarda tüketilirdi. Üzerine özenle hazırlanmış sarımsaklı yoğurt ve baharatlar eklenerek servis edilir. Kelle Paça’nın yapımında kuzu kellesi ve ayağı kullanılır. Ayağı iyice temizlenip haşlanır, daha sonra soğuk suda bekletilir. Kelle ise temizlenip haşlanır ve kemikleriyle birlikte tencereye alınır. İyice kaynatıldıktan sonra baharatlar eklenerek servis edilir.
Cızlama
Cızlama, özellikle Uşak ve çevresinde sevilen bir lezzettir. İçerisinde yufka, bulgur ve kıyma kullanılır. Malzemelerin doğru oranlarda kullanılması önemlidir. Sıcak sacda pişirilen cızlama, servis edilmeden önce üzerine tereyağı gezdirilerek lezzeti arttırılır.
Bir cızlamada genellikle yufka, bulgur, kıyma, soğan, maydanoz, domates, biber gibi malzemeler kullanılır. Hamur özel bir şekilde açılır ve içerisine malzemeler yerleştirilerek sacda pişirilir. Yanında ayran veya cacık ile servis edilmesi önerilir.
Cızlama hem hızlı hem de pratik bir yemektir. Evde yapabileceğiniz gibi, Uşak’taki restoranlarda da lezzetli bir şekilde servis edilir.
Tutmaç Çorbası
Tutmaç çorbası, Uşak’ın en meşhur yemeklerinden biridir. Malzemeleri arasında un, yoğurt, tereyağ, nane, sirke ve yumurta bulunur. Tarifi oldukça basittir. Öncelikle un yoğurulup makarna hamuru kıvamına getirilir ve ardından küçük parçalar halinde doğranarak haşlanır. Yoğurtlu sosu için, yoğurt, un ve süt karıştırılır ve kaynatılır. Sonrasında haşlanan tutmaçlar yoğurtlu sos ile birleştirilir ve kısık ateşte pişirilir. Üzerine tereyağında kızdırılmış nane ve sirke katılarak servis edilir.
Uşak’ın Yerel Lezzetleri
Uşak’ın meşhur yerel lezzetleri arasında tarhana, Uşak Sultani Üzümü ve Ballıkaya peyniri bulunuyor. Tarhana, yoğurt, salça, domates ve baharatlardan yapılır ve sıcak yaz günlerinde tercih edilen bir çorba. Uşak Sultani Üzümü, Türkiye’nin diğer bölgelerinde yetişen üzümlerden farklı olarak daha irice ve tadı daha tatlıdır. Ballıkaya peynirinin özelliği ise, hem sert hem de çökelek kıvamında olmasıdır. Peynir yapımı için kullanılan süt, Ballıkaya köyünde yetişen koyunların sütüdür. Bunların dışında, Uşak’ta yetişen yöresel otlardan da yapılan yemekler tadılabilir.
Tarhana
Tarhana, Uşak’ın meşhur lezzetlerinden biridir. Genellikle kış mevsiminde tüketilen bu çorba, tarhana hamurunun su ile karıştırılması sonucu elde edilir. Tarhana hamuru, domates, biber, soğan, sarımsak gibi malzemelerle hazırlanır ve güneşte kurutulur. Ardından kuruyan hamur, ufalanarak saklanır. Tarhana çorbası, genellikle yoğurt, su ve baharatlarla pişirilir. Tarhana’nın tarihi, Osmanlı dönemine kadar uzanmaktadır ve birçok yörede yapılmaktadır.
Uşak Sultani Üzümü
Uşak Sultani Üzümü, özellikle Afyon ile Uşak arasında kalan bölgede yetiştirilir. Ortalama 3-4 mm çapında, yeşilimsi sarı renkte olan Sultani üzümü, oldukça sulu, tatlı ve hafif kokulu bir üzümdür. Sultani üzümü, yüksek rakımlı dağlık alanlarda yetişmesine karşın, sıcak yaz günlerinde bugün bile tercih sebebi olan bir lezzettir. Sultani üzümünün yetiştirildiği bölge ise, Turizm Bakanlığı tarafından koruma altına alındı.
Sultani üzümü, esasen sofralık bir üzüm türüdür. Ancak, şarap ve tuzlu baharatlarla beraber yapılan lezzetli yemeklerde de tercih edilmektedir. Sultani üzümü yoğun rüzgar etkisi alan yerlerde yetişmesine karşın, soğuklara karşı oldukça dayanıklıdır. Dolayısıyla, bölgesel iklimi sebebiyle Uşak Sultani Üzümü, çeşitli hastalıklara karşı dayanıklıdır ve lezzetiyle dikkat çeker.
Ballıkaya Peyniri
Uşak’ın lezzet dünyası Ballıkaya peyniri ile zenginleşiyor. Ballıkaya köyünde üretilen bu peynir, köylü kadınların el emeğiyle hazırlanıyor. Peynirin özellikleri ise enfes tadı ve özgün kokusu ile dikkat çekiyor. Üretim sürecinde ise pastörizasyon yapılmadığı için lezzeti daha da doğal bir hale geliyor. Ballıkaya peyniri tuzlu bir tada sahip olmasına rağmen, ağızda hafif bir tat bırakmasıyla da ünlüdür.
| Ballıkaya Peyniri Özellikleri | Üretim Süreci |
|---|---|
| Tuzlu ve enfes tadı | El emeğiyle üretim |
| Doğal kokusu | Pastörizasyon yapılmaması |
| Ağızda hafif bir tat bırakması | Köylü kadınların üretimi |
Uşak’ta Neler Yenir?
Uşak’ta lezzetli yemekler ve yerel tatlar bulunuyor. Restoranlarda ve sokak yemeklerinde yöresel yemeklerin tadına bakabilirsiniz. En meşhur yemekler Kelle Paça, Cızlama ve Tutmaç çorbasıdır. Restoranlarda ortalama bir yemek fiyatı 30-50 TL arasındadır. Sokak yemeklerinde ve pazarlarda fiyatlar daha ucuzdur. Uşak’ta mutlaka denemeniz gereken lezzetler arasında Tarhana, Uşak Sultani Üzümü ve Ballıkaya peyniri de yer alıyor.
Restoranlar
Uşak’ta lezzetli yemeklerin tadına bakabileceğiniz birçok restoran bulunmaktadır. Özellikle Kelle Paça sevenler için Köroğlu Restoran tavsiye edilir. Ayrıca Cızlama yemek isterseniz, Cızlama İskender adlı restoranda bu lezzeti bulabilirsiniz. Yöresel tatları arayanlar için ise Murat Paşa Konağı Restoran en iyi seçeneklerden biridir. Bu restoranda Tutmaç çorbası ve Ayva dolması gibi yerel lezzetleri tadabilirsiniz. Ayrıca restoranların menülerinde diğer meşhur Uşak yemekleri ve yerel lezzetler de mevcuttur.
Bunun yanı sıra, Uşak’ta birçok geleneksel lokanta ve kebapçı bulunmaktadır. İşkembe çorbası sevenler için Hasan Kelleci en popüler tercihlerden biridir. Ayrıca Eşme kebabı için Hacı Dayı Kebap Salonu’nu ziyaret edebilirsiniz. Bu restoranda ayrıca Uşak Sultani Üzümü ile yapılmış tatlılar da bulabilirsiniz.
- Köroğlu Restoran: Kelle Paça
- Cızlama İskender: Cızlama
- Murat Paşa Konağı Restoran: Tutmaç çorbası, Ayva dolması
- Hasan Kelleci: İşkembe çorbası
- Hacı Dayı Kebap Salonu: Eşme kebabı, Uşak Sultani üzümü tatlıları
Sokak Yemekleri
Uşak’ta sokak yemekleri oldukça lezzetli ve çeşitlidir. Özellikle “akıtma” adı verilen bir yemek meşhurdur. Ayrıca “saç böreği”, “gözleme” ve “kokoreç” de sokak yemekleri arasında yer alır. Akıtma, hamurun ince açılıp tavada pişirilmesiyle yapılır. Saç böreği ise tereyağı ile ince açılan hamurların üzerine peynir, patates, kıyma ya da ıspanak konularak sacda pişirilmesiyle hazırlanır. Gözleme ise yine ince açılan hamurun içine peynir, patates, kıyma, ıspanak gibi malzemeler konularak sacda pişirilir. Kokoreç ise dana ya da kuzu bağırsaklarının içine baharatlarla beraber konularak közde pişirilir.
Pazarlar
Uşak’ta bulunan pazarlar, yerel lezzetlerin yanı sıra meyve, sebze ve diğer ürünlerin satıldığı yerlerdir. Pazarlarda Uşak tulumu peyniri, sucuk, pastırma, zeytinyağı, ceviz, keçi sütü, kuru patlıcan ve biber gibi birçok yerel ürün bulunabilir. Bunların yanı sıra peynir, et, balık, sebze, meyve ve bakliyat gibi diğer ürünler de pazarda yer alır. Pazarlarda fiyatlar oldukça uygun olduğu için buradan alışveriş yapmak oldukça mantıklıdır.
- Uşak tulumu peyniri: 500 gr tulum peyniri 20 TL civarında fiyatlandırılır.
- Sucuk: 1 kg sucuk 50-60 TL arasında fiyatlandırılır.
- Pastırma: 1 kg pastırma 100-120 TL arasında fiyatlandırılır.
- Zeytinyağı: 1 litre zeytinyağı 20-25 TL arasında fiyatlandırılır.
- Ceviz: 1 kg ceviz 25-30 TL arasında fiyatlandırılır.
- Keçi sütü: 1 litre keçi sütü 5-6 TL arasında fiyatlandırılır.
- Kuru patlıcan ve biber: 1 kg kurutulmuş patlıcan ve biber 20 TL civarında fiyatlandırılır.
